Τα έξυπνα σπίτια – αυτά του παρόντος και σίγουρα αυτά του μέλλοντος – θα είναι όλο και πιο συχνά εξοπλισμένα με στοιχεία του λεγόμενου «Internet of Things (ΙοΤ)», ή στα ελληνικά «Διαδίκτυο των Πραγμάτων». Και αυτό δεν αφορά λειτουργίες ξένες για τον κοινό χρήστη, αλλά ένα εξατομικευμένο δίκτυο οικιακών και βιομηχανικών συσκευών προσαρμοσμένων στον τρόπο ζωής των κατοίκων και των χρηστών του εκάστοτε κτιρίου.
Η υπόθεση είναι ότι χάρη στην διείσδυση του διαδικτύου και τη δυνατότητα των συσκευών να επικοινωνούν μέσω διαδικτύου, η καθημερινή ζωή θα είναι πιο άνετη, πιο οικονομική και πιο ασφαλής. Ένα βασικό μέρος αυτής της τεχνολογικής επανάστασης είναι τα ασύρματα συστήματα Smart Home που βασίζουν την λειτουργία τους στο διαδίκτυο (internet).
*Το άρθρο του Γιώργου Χαρ. Ανδριανού, όπως δημοσιεύθηκε στο κλαδικό περιοδικό "Ο υδραυλικός & ο εγκαταστάτης - συντηρητής καυστήρων", τεύχος Μάρτιος-Απρίλιος 2022
Η κεντρική οθόνη ελέγχου ενός συστήματος Smart Home, με πρόσβαση από pc, tablet ή smartphone
Ασύρματες Smart Home συσκευές - Η εξέλιξη που άλλαξε τα δεδομένα
Μέχρι πριν λίγα χρόνια, όταν κάποιος ήθελε να φτιάξει ένα Smart Home, είχε μόνο μια επιλογή και αυτή ήταν το πρωτόκολλο KNX. Αυτό είναι ένα διεθνές, ανοιχτό πρότυπο που έχει σχεδιαστεί για την εκτέλεση αυτοματοποιημένων λειτουργιών στα κτίρια. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι το σπίτι είναι «καλωδιωμένο», με καλώδια να περνούν απευθείας μέσα από τους τοίχους, σαν ένα κεντρικό νευρικό σύστημα για το κτίριο, ώστε να επικοινωνούν μεταξύ τους οι έξυπνες συσκευές.
Πλέον, με τις ασύρματες Smart Home συσκευές, ο έλεγχος γίνεται μέσω ασύρματων πρωτοκόλλων όπως το Bluetooth, το ZigBee και το WiFi. Σε αντίθεση με ένα έξυπνο σπίτι KNX, οι ασύρματες συσκευές είναι λίγο πιο ευέλικτες και σχεδιασμένες για σχεδόν κάθε χώρο διαβίωσης. Έτσι, αντί να απαιτείται ένα κεντρικό «νευρικό» σύστημα στους τοίχους του σπιτιού σας, οι συσκευές συνδέονται μεταξύ τους ασύρματα, γεγονός που έχει σημαντικότατο αντίκτυπο στο κόστος εγκατάστασης του συστήματος Smart Home, που πλέον γίνεται προσιτό για όλους.
Απόλυτος έλεγχος του κτιρίου μέσω του Smart Home
Ένα κτίριο με Smart Home είναι εξοπλισμένο με Έξυπνα Συστήματα για τον Έλεγχο του Συστήματος Θέρμανσης & Κλιματισμού, του συστήματος παραγωγής ζεστού νερού χρήσης, όλων των Ηλεκτρικών Συσκευών & των λοιπών Συστημάτων που λειτουργούν με ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ επίσης έχουν τη δυνατότητα για τη μέτρηση Ενεργειακών Δεδομένων και άλλων παραμέτρων (θερμοκρασία, υγρασία, ποιότητα αέρα κ.α).
Όλες οι παραπάνω λειτουργίες πραγματοποιούνται καλύπτοντας τις εξατομικευμένες ανάγκες των κατοίκων/χρηστών του κτιρίου, αφού τα συστήματα Smart Home έχουν εκτεταμένες δυνατότητες προγραμματισμού και παραμετροποίησης.
Άρα μέσω του smartphone, του tablet ή του υπολογιστή, ο χρήστης μπορεί να καταγράφει και να ελέγχει όλες τις σημαντικές λειτουργίες του κτιρίου με τον πιο σύγχρονο, αποδοτικό και έξυπνο τρόπο.
Απαραίτητες συσκευές για ένα σύστημα Smart Home
Με τον σχεδιασμό και την παραγωγή έξυπνων συσκευών να βρίσκεται σε παγκόσμιο ιστορικό υψηλό, πλέον οι καταναλωτές έχουν μια πληθώρα επιλογών. Συνήθως, τα συστήματα Smart Home περιλαμβάνουν μια κεντρική συσκευή, την Κεντρική Πύλη, μια συσκευή που επικοινωνεί ασύρματα με όλες τις άλλες και τους δίνεις πρόσβαση στο διαδίκτυο. Έπειτα, υπάρχουν πολλές έξυπνες συσκευές όπως έξυπνοι θερμοστάτες, έξυπνες κεφαλές για σώματα, έξυπνα κέντρα καλωδίωσης για ενδοδαπέδια θέρμανση, αισθητήρες θερμοκρασίας εμβαπτιζόμενους ή επαφής κ.α., που δίνουν έλεγχο στο σύστημα θέρμανσης/ψύξης.
Με τα έξυπνα ρελέ και τις έξυπνες πρίζες, οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να ελέγξουν με έξυπνο τρόπο όλα τα συστήματα που λειτουργούν με ρεύμα, όπως τα φώτα, τα ηλεκτρικά ρολά, τις Γκαραζόπορτες, το Αυτόματο πότισμα, τους ανεμιστήρες & γενικότερα οποιαδήποτε ηλεκτρική συσκευή. Την γκάμα των Smart Home συμπληρώνουν οι έξυπνοι αισθητήρες και ανιχνευτές, όπως ανιχνευτές κίνησης, ανιχνευτές καπνού, ανιχνευτές διαρροών κ.α., που συνεισφέρουν επιπλέον στον αποτελεσματικό έλεγχο του κτιρίου.
Καταγραφή και παρουσίαση θερμοκρασίας θερμοδοχείου μέσω συστήματος Smart Home
Σημαντικά οφέλη χάρη στο Smart Home: Θερμική Άνεση - Εξοικονόμηση Ενέργειας – Ασφάλεια
Η τεχνολογία Smart Home συμβάλλει τα μέγιστα στο να διασφαλίσουμε ότι τα σπίτια μας δεν ξοδεύουν περιττή ενέργεια. Αρκεί ο ποιοτικός έλεγχος, η δημιουργία ζωνών αυτονομίας και η αυτοματοποίηση του συστήματος θέρμανσης μέσω του Smart Home, για να επιτευχθεί εξοικονόμηση ως και 50%. Αν επεκτείνουμε τον έξυπνο έλεγχο στις οικιακές συσκευές, στα συστήματα παραγωγής ζεστού νερού, το φωτισμό, τα ρολά, το αυτόματο πότισμα, η εξοικονόμηση είναι ακόμα μεγαλύτερη.
Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην δυνατότητα των συστημάτων Smart Home να ρυθμίζουν διακριτά τη θερμοκρασία σε κάθε δωμάτιο, με πολύ εύκολο τρόπο. Γιατί, σύμφωνα με την Τεχνική Οδηγία Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2017, η παραπάνω δυνατότητα είναι η βασική προϋπόθεση για να ανέβουν οι διατάξεις αυτόματου ελέγχου του κτιρίου στην ανώτερη κατηγορία Α (Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2017 - Ενότητα 6.2, σελ. 161-167 πίνακες 5.5, 5.6 & 5.7).
Άρα, χάρη στα συστήματα Smart Home, πλέον υπάρχει ένας εύκολος τρόπος να επιτευχθούν τέτοιες υψηλές ενεργειακές επιδόσεις, με τελικό δυνητικό αποτέλεσμα να προστεθούν έως και δύο βαθμίδες κλάσης στο ενεργειακό πιστοποιητικό του κτιρίου (και τελικά το κτίριο από C να γίνει B, ή από B να γίνει A, κλπ.). Το παραπάνω είναι το σημαντικότερο όφελος για τον τελικό καταναλωτή, αφού θα εξοικονομήσει ενέργεια και χρήματα, χάρη στον έξυπνο έλεγχο και την αυτονομία ανα δωμάτιο που προσφέρουν τα συστήματα Smart Home.
Έπειτα, με το Smart Home οι χρήστες απολαμβάνουν καλύτερες συνθήκες εντός του κτιρίου, την λεγόμενη θερμική άνεση, αφού τα Έξυπνα Συστήματα δίνουν τη δυνατότητα καταγραφής, ανάλυσης και αυτόματης διόρθωσης όλων των σημαντικών παραμέτρων της θερμικής άνεσης (θερμοκρασία, υγρασία, ποιότητα αέρα).
Τέλος, χάρη στις έξυπνες συσκευές ασφαλείας, όπως ανιχνευτές κίνησης, διαρροών, καπνού κ.α. και τη δυνατότητα των συστημάτων Smart Home να στέλνουν ενημερώσεις με SMS ή email, οι χρήστες απολαμβάνουν αυξημένη ασφάλεια στα κτίρια, ακόμα και όταν λείπουν.
Μέτρηση, καταγραφή και παρουσίαση ηλεκτρικών καταναλώσεων ανα συσκευή, μέσω συστήματος Smart Home
Επιδοτούμενα Smart Home από το πρόγραμμα Εξοικονομώ
Μία από τις πιο σημαντικές προσθήκες στα τελευταία προγράμματα «Εξοικονομώ» είναι η εισαγωγή των συστημάτων Smart Home στις επιλέξιμες δαπάνες τους. Με αυτή την θετική εξέλιξη, οι καταναλωτές έχουν έναν επιπλέον λόγο να εγκαταστήσουν ένα σύστημα Smart Home στο κτήριό τους, αφού το κόστος προμήθειας και εγκατάστασης, επιδοτείται σε μεγάλο ποσοστό.
Η μόνη παράμετρος που πρέπει να προσέξει κάποιος είναι το Smart Home που επιλέξει, να καλύπτει τις τρεις συγκεκριμένες απαιτήσεις που ζητά το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» ώστε να είναι επιδοτούμενη η συγκεκριμένη δαπάνη.
Smart Home - Μήπως το μέλλον είναι ήδη εδώ;
Είναι γεγονός ότι η συνδεσιμότητα και η δια δραστικότητα οδηγούν τον τρόπο που ζουν οι καταναλωτές και κατ’ επέκταση τον τρόπο που διαχειρίζονται τα σπίτια τους. Αυτά τα νέα έξυπνα συστήματα και το υψηλό επίπεδο αυτοματισμού επιτρέπουν μεγαλύτερη άνεση, καλύτερο έλεγχο και αυξημένη ασφάλεια. Όλα αυτά συνθέτουν λιγότερες ανησυχίες και αυξημένη απόλαυση της ζωής, κάτι που όλοι αναζητούν. Με την τόσο μεγάλη διείσδυση του ίντερνετ & των κινητών τηλεφώνων, είναι αναπόφευκτο σε λίγα χρόνια κάθε σπίτι να διαθέτει και έξυπνα χαρακτηριστικά.
Μήπως λοιπόν το μέλλον των κτιριακών αυτοματισμών είναι ήδη εδώ;
Δείτε το Έξυπνο Σπίτι του Μέλλοντος: Salus Smart Home
*Ο κ. Γεώργιος Ανδριανός είναι Διπλ. Ηλεκ. Μηχ. ΑΠΘ, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας «ANDRIANOS».
